1. Dysmenorrhea ကဘာလဲ။
Dysmenorrhea သည် ရာသီလာစဉ်အတွင်း အမျိုးသမီးများ၏ ဝမ်းဗိုက်အောက်ပိုင်း သို့မဟုတ် ခါးတစ်ဝိုက်တွင် ခံစားရသော နာကျင်မှုကို ရည်ညွှန်းပြီး lumbosacral ဧရိယာအထိ ပျံ့နှံ့နိုင်သည်။ ပြင်းထန်သောအခြေအနေများတွင် ပျို့အန်ခြင်း၊ အော့အန်ခြင်း၊ ချွေးအေးခြင်း၊ ခြေလက်အေးခြင်း၊ မူးမေ့လဲခြင်းစသည့် လက္ခဏာများပါရှိနိုင်ပြီး နေ့စဉ်ဘဝနှင့် လုပ်ငန်းခွင်ကို သိသိသာသာ ထိခိုက်စေပါသည်။ လက်ရှိတွင် dysmenorrhea ကို အဓိက နှင့် ဒုတိယ အမျိုးအစား နှစ်မျိုး ခွဲခြားထားသည်။ Primary dysmenorrhea သည် မျိုးပွားမှုဆိုင်ရာ အင်္ဂါများ ပုံမှန်မဟုတ်ခြင်းမရှိဘဲ ဖြစ်ပေါ်ပြီး functional dysmenorrhea ဟုခေါ်သည်။ လက်မထပ်ရသေးသော သို့မဟုတ် ကလေးမမွေးရသေးသော ဆယ်ကျော်သက်မိန်းကလေးများတွင် ပိုအဖြစ်များပါသည်။ ဤသွေးမတိတ်ရောဂါအမျိုးအစားသည် ပုံမှန်အားဖြင့် ကလေးမွေးဖွားပြီးနောက် သက်သာရာရနိုင်သည် သို့မဟုတ် ပျောက်ကွယ်သွားနိုင်သည်။ အခြားတစ်ဖက်တွင်၊ ဒုတိယသွေးမတိတ်ရောဂါသည် အဓိကအားဖြင့် မျိုးပွားအင်္ဂါများကို ထိခိုက်စေသော အော်ဂဲနစ်ရောဂါများကြောင့် ဖြစ်ပွားခြင်းဖြစ်သည်။ ဖြစ်ပွားမှုနှုန်း 33.19% ရှိသည့် သာမန်မီးယပ်ရောဂါအခြေအနေတစ်ခုဖြစ်သည်။
၂။ရောဂါလက္ခဏာများ
2.1.Primary dysmenorrhea သည် မြီးကောင်ပေါက်အရွယ်တွင် ပိုအဖြစ်များပြီး ဓမ္မတာစတင်ပြီးနောက် 1 နှစ်မှ 2 နှစ်အတွင်း ဖြစ်ပွားတတ်သည်။ အဓိက လက္ခဏာမှာ ပုံမှန်ရာသီစက်ဝန်းနှင့် တိုက်ဆိုင်သော ဝမ်းဗိုက်အောက်ပိုင်း နာကျင်ခြင်း ဖြစ်သည်။ Secondary dysmenorrhea ၏လက္ခဏာများသည် primary dysmenorrhea နှင့်ဆင်တူသော်လည်း endometriosis ကြောင့်ဖြစ်သောအခါတွင်၎င်းသည်တဖြည်းဖြည်းပိုဆိုးလာသည်။
၂.၂။ ရာသီလာပြီးနောက် တခါတရံ 12 နာရီအစော ပိုင်းလောက်မှာ နာကျင်တာက ဓမ္မတာစတဲ့ ပထမဆုံးနေ့မှာ နာကျင်ကိုက်ခဲမှုတွေ ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ ဒီဝေဒနာက ၂ ရက် ၃ ရက်လောက်ကြာပြီး တဖြည်းဖြည်း သက်သာသွားနိုင်ပါတယ်။ spasmodic အဖြစ် မကြာခဏဖော်ပြလေ့ရှိပြီး ယေဘုယျအားဖြင့် ဝမ်းဗိုက်ကြွက်သားများ တင်းမာခြင်း သို့မဟုတ် ပြန်လည်နာလန်ထလာခြင်းတို့ကြောင့် မတွဲပါ။
၂.၃။ အခြားဖြစ်နိုင်သောလက္ခဏာများမှာ ပျို့ခြင်း၊ အော့အန်ခြင်း၊ ဝမ်းလျှောခြင်း၊ မူးဝေခြင်း၊ ပင်ပန်းနွမ်းနယ်ခြင်းနှင့် ပြင်းထန်သောအခြေအနေများတွင် pallor နှင့် အေးသောချွေးထွက်ခြင်းများ ဖြစ်ပေါ်နိုင်သည်။
၂.၄။ မီးယပ်စစ်ဆေးမှုများသည် ပုံမှန်မဟုတ်သော တွေ့ရှိချက်များကို မဖော်ပြပါ။
၂.၅။ ဓမ္မတာလာစဉ်အတွင်း ဝမ်းဗိုက်အောက်ပိုင်း နာကျင်ခြင်းနှင့် အနုတ်လက္ခဏာ မီးယပ်စစ်ဆေးမှု ရလဒ်များအပေါ် အခြေခံ၍ ဆေးခန်းမှ ရောဂါရှာဖွေခြင်းကို ပြုလုပ်နိုင်သည်။
dysmenorrhea ၏ပြင်းထန်မှုအရ၊ ၎င်းကိုသုံးဒီဂရီခွဲခြားနိုင်သည်။
*အပျော့စား- ဓမ္မတာလာစဉ် သို့မဟုတ် ရာသီမလာမီနှင့် အပြီးတွင် ခါးနာခြင်းနှင့်အတူ ဝမ်းဗိုက်အောက်ပိုင်း၌ အနည်းငယ် နာကျင်ခြင်း။ သို့သော် ယေဘူယျအားဖြင့် အဆင်မပြေမှုမရှိဘဲ နေ့စဉ်လုပ်ငန်းဆောင်တာများကို လုပ်ဆောင်နိုင်သေးသည်။ တစ်ခါတစ်ရံတွင် အကိုက်အခဲပျောက်ဆေးများ လိုအပ်နိုင်သည်။
* အလယ်အလတ် - ဓမ္မတာမလာမီနှင့် ပြီးနောက် ဝမ်းဗိုက်အောက်ပိုင်း အလယ်အလတ် နာကျင်ခြင်းနှင့်အတူ ခါးနာခြင်း၊ ပျို့အန်ခြင်း နှင့် ခြေလက်အေးစက်ခြင်း တို့ ပါဝင်သည်။ နာကျင်မှုကို သက်သာစေရန် အစီအမံများ ဆောင်ရွက်ခြင်းသည် ဤမသက်မသာမှုမှ ယာယီသက်သာရာရစေသည်။
*ပြင်းထန်သော ရာသီမပေါ်မီနှင့် ပြီးနောက် ဝမ်းဗိုက်အောက်ပိုင်း၌ ပြင်းထန်စွာ နာကျင်ကိုက်ခဲနေသဖြင့် ငြိမ်သက်စွာ ထိုင်ရန် မဖြစ်နိုင်ပေ။ ၎င်းသည် အလုပ်၊ လေ့လာမှုနှင့် နေ့စဉ်ဘ၀ကို သိသိသာသာ သက်ရောက်မှုရှိသည်။ ထို့ကြောင့် အိပ်ရာဝင်ရန် လိုအပ်ပါသည်။ ထို့အပြင် ချွေးထွက်များခြင်း၊ အေးခဲခြင်းစသည့် လက္ခဏာများ ဖြစ်ပေါ်နိုင်သည်။ နာကျင်မှုသက်သာရေးအစီအမံများကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားနေသော်လည်း၊ သိသာထင်ရှားသော သက်သာရာရမှုကို မပေးစွမ်းနိုင်ပေ။
၃။ကာယကုထုံး
အများအပြားသောလက်တွေ့လေ့လာမှုများ dysmenorrhea ကုသမှုတွင် TENS ၏သိသိသာသာအကျိုးသက်ရောက်မှုကိုပြသခဲ့သည်:
Primary dysmenorrhea သည် ငယ်ရွယ်သော အမျိုးသမီးများကို အဓိက သက်ရောက်သည့် နာတာရှည် ကျန်းမာရေး အခြေအနေတစ်ခုဖြစ်သည်။ Transcutaneous electronic nerve stimulation (TENS) သည် ပင်မသွေးမတိတ်ရောဂါတွင် ထိရောက်သော နာကျင်မှုကို လျှော့ချသည့်ပုံစံအဖြစ် အကြံပြုထားသည်။ TENS သည် အန္တရာယ်နည်းပါးပြီး ဆန့်ကျင်မှုအနည်းငယ်ပါရှိသော ပျံ့နှံ့မှုမရှိသော၊ စျေးမကြီးသော၊ သယ်ဆောင်ရလွယ်ကူသောနည်းလမ်းဖြစ်သည်။ လိုအပ်ပါက နေ့စဉ်လုပ်ငန်းဆောင်တာများအတွင်း နေ့စဉ် မိမိဘာသာ စီမံခန့်ခွဲနိုင်ပါသည်။ လေ့လာမှုများစွာသည် နာကျင်မှုကို လျှော့ချရန်၊ အကိုက်အခဲပျောက်ဆေးများအသုံးပြုမှုကို လျှော့ချရန်နှင့် မူလရာသီသွေးကျဲလူနာများတွင် ဘဝအရည်အသွေးကို မြှင့်တင်ရာတွင် TENS ၏ ထိရောက်မှုကို စူးစမ်းလေ့လာခဲ့သည်။ ဤလေ့လာမှုများတွင် နည်းစနစ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အရည်အသွေးနှင့် ကုထုံးဆိုင်ရာ တရားဝင်အတည်ပြုချက်အချို့ရှိသည်။ သို့သော်၊ ကြိုတင်လေ့လာမှုအားလုံးတွင်ကြုံတွေ့ရသည့် TENS ၏အပြုသဘောဆောင်သောအကျိုးသက်ရောက်မှုများသည် ၎င်း၏အလားအလာတန်ဖိုးကိုဖော်ပြသည်။ ဤသုံးသပ်ချက်သည် ယခင်ထုတ်ဝေခဲ့သော လေ့လာမှုများအပေါ် အခြေခံ၍ မူလရာသီသွေးပျက်ခြင်းလက္ခဏာများကို ကုသရန်အတွက် TENS ကန့်သတ်ချက်များအတွက် အကြံပြုချက်များကို တင်ဆက်ပါသည်။
Electrotherapy ထုတ်ကုန်များဖြင့် dysmenorrhea ကို ဘယ်လိုကုသမလဲ။
သီးခြားအသုံးပြုနည်းမှာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်သည် (TENS မုဒ်)
①မှန်ကန်သောလက်ရှိပမာဏကိုသတ်မှတ်ပါ- သင်နာကျင်မှုမည်မျှခံစားရပြီး သင့်အတွက်သက်တောင့်သက်သာခံစားရသည်တို့ကိုအခြေခံ၍ TENS လျှပ်စစ်ကုထုံးကိရိယာ၏လက်ရှိအားကိုချိန်ညှိပါ။ ယေဘူယျအားဖြင့်၊ ပြင်းထန်မှုအနည်းငယ်ဖြင့် စတင်ပြီး သာယာသောခံစားမှုကို သင်ခံစားရသည်အထိ ၎င်းကို ဖြည်းဖြည်းချင်း တိုးပေးပါ။
②လျှပ်ကူးပစ္စည်းနေရာချထားခြင်း- TENS လျှပ်ကူးပစ္စည်းဖာထေးမှုများကို နာကျင်စေသောဧရိယာပေါ်တွင် သို့မဟုတ် အနီးတွင်ထားပါ။ သွေးမတိတ်ခြင်းဝေဒနာအတွက် ဝမ်းဗိုက်အောက်ပိုင်း နာကျင်သည့်နေရာကို ထားနိုင်ပါသည်။ electrode pads တွေကို သင့်အရေပြားနဲ့ တင်းတင်းကြပ်ကြပ် လုံခြုံအောင် သေချာထားပါ။
③ မှန်ကန်သောမုဒ်နှင့် ကြိမ်နှုန်းကိုရွေးချယ်ပါ- TENS လျှပ်စစ်ကုထုံးကိရိယာများတွင် များသောအားဖြင့် ရွေးချယ်ရန်မုဒ်များနှင့် ကြိမ်နှုန်းများစွာရှိသည်။ သွေးမတိတ်ရောဂါနှင့်ပတ်သက်လာလျှင် နာကျင်မှုသက်သာစေရန် အကောင်းဆုံးကြိမ်နှုန်းမှာ 100 Hz ဖြစ်ပြီး၊ သင်သည် ဆက်တိုက် သို့မဟုတ် လှုံ့ဆော်မှုများအတွက် သွားနိုင်သည်။ သင့်အတွက် သက်တောင့်သက်သာ ခံစားရနိုင်သော မုဒ်နှင့် ကြိမ်နှုန်းကို ရွေးလိုက်ရုံဖြင့် သင် ဖြစ်နိုင်သမျှ အကောင်းဆုံး နာကျင်မှုကို သက်သာစေနိုင်သည်။
④ အချိန်နှင့် အကြိမ်ရေ- သင့်အတွက် အသင့်တော်ဆုံးဖြစ်သည့်အပေါ်မူတည်၍ TENS လျှပ်စစ်ကုထုံး၏ စက်ရှင်တစ်ခုစီသည် ပုံမှန်အားဖြင့် 15 မိနစ်မှ 30 မိနစ်ကြား ကြာသင့်ပြီး တစ်နေ့လျှင် 1 ကြိမ်မှ 3 ကြိမ်အထိ အသုံးပြုရန် အကြံပြုထားသည်။ သင့်ခန္ဓာကိုယ်က တုံ့ပြန်လာသည်နှင့်အမျှ၊ လိုအပ်သလို ကြိမ်နှုန်းနှင့် အသုံးပြုမှုကြာချိန်ကို ဖြည်းဖြည်းချင်း ချိန်ညှိရန် အားမနာပါ။
⑤အခြားကုသမှုများနှင့် ပေါင်းစပ်ခြင်း- သွေးမတိတ်ရောဂါ သက်သာမှုကို အမှန်တကယ် မြှင့်တင်ရန်၊ သင်သည် TENS ကုထုံးကို အခြားကုသမှုများနှင့် ပေါင်းစပ်ပါက ပိုမိုထိရောက်မှု ရှိနိုင်ပါသည်။ ဥပမာအားဖြင့်၊ အပူဖိခြင်းကို အသုံးပြုပါ၊ ဝမ်းဗိုက်ကို ဖြည်းညှင်းစွာ ဆန့်ထုတ်ခြင်း သို့မဟုတ် ပြေလျော့စေသော လေ့ကျင့်ခန်းများ ပြုလုပ်ခြင်း သို့မဟုတ် နှိပ်နယ်ပေးခြင်းတို့ကို စမ်းကြည့်ပါ - ၎င်းတို့အားလုံး စည်းလုံးညီညွတ်စွာ လုပ်ဆောင်နိုင်ပါသည်။
TENS မုဒ်ကို ရွေးပါ၊ ထို့နောက် ဝမ်းဗိုက်အောက်ပိုင်း၊ အလယ်အလတ်မျဉ်း၏တစ်ဖက်တစ်ချက်တွင်၊ ချက်တံအောက် 3 လက်မအကွာတွင် လျှပ်ကူးပစ္စည်းကို ချိတ်ပါ။
စာတိုက်အချိန်- Jan-16-2024
